KPMG Türkiye Danışmanlık Bölümü, bu yıl ilk kez yayınladığı “KPMG Perspektifinden Birleşme ve Satın Alma Trendleri 2019” Raporu’nu  açıkladı. 2019 verilerinin değerlendirildiği rapora göre, dünyada  birleşme ve satın alma işlemleri önceki yıla yakın bir performans  sergiledi. Türkiye’de ise işlem hacmi düşerken işlem sayısı arttı.

Değeri açıklanan işlemlerin toplam hacmi 2,9 milyar dolara ulaştı. Değeri açıklanmayan işlemler ile birlikte tahmini toplam işlem  hacminin ise 4,5 milyar dolar olduğu belirtildi. 2020 için iyimser  beklenti korunarak ekonomideki kademeli iyileşme ile işlem  hacimlerinin artması bekleniyor.

Küresel ticaret savaşları, siyasi belirsizlikler ve devam eden  güvenlik sorunlarının damga vurduğu 2019 yılında dünyanın ana  gündemini ekonomik kaygılar oluşturdu. ABD ile Çin ekseninde devam  eden küresel ticaret savaşları, global ölçekte ekonomik büyümenin  yavaşlaması, Fed’in bu belirsizliklere dayanarak gerçekleştirdiği faiz  indirim hamleleri ve İngiltere’nin AB’den çıkış sürecine yönelik  belirsizlikler 2019 yılında öne çıkan konular oldu. Türkiye’de ise  dünya gündemine ek olarak yurtiçinde yaşanan siyasi ve ekonomik  gelişmelerin yatırımcıların iştahını ve işlem hacmini etkilediği  görüldü.

Rapora göre, 2019 yılında, dünyada birleşme ve satın alma  aktivitesinde önceki yıla yakın bir performans gerçekleşirken Türkiye’de milyar dolar ve üzeri seviyede işlemlerin olmaması nedeniyle işlem hacmi azaldı, işlem sayısı ise 2018 yılına göre yükseldi. 2019 yılında değeri açıklanan işlem hacmi toplam 2,9 milyar  dolar seviyesine ulaştı.

2019 yılında altyapı ve inşaat sektörü hacim bazında ilk sırada yer alırken, teknoloji medya ve telekomünikasyon sektörü işlem adetlerinde öne çıktı. 

2019 yılı işlem hacmi açısından değerlendirildiğinde, birçok  sektörün 2018 ve önceki yıllara göre ivme kaybettiği, işlem hacminde  altyapı ve inşaat sektörünün, işlem sayısında ise teknoloji medya ve  telekomünikasyon sektörünün öne çıktığı görülüyor.

Altyapı ve inşaat  sektöründeki en büyük işlem Yavuz Sultan Selim Köprüsü (YSS) ve Kuzey Marmara Otoyolu (KMO) İşletmeleri’nin Çin kökenli Şirketler Konsorsiyumu tarafından 688,5 milyon dolar bedelle satın alınması  oldu.

İşlem adedinde önde olan teknoloji medya ve telekomünikasyon  sektöründe ise iyzico’nun PayU tarafından 165 milyon dolar bedelle  satın alınması işlemi öne çıktı.

Finansal yatırımcılardan 98 milyon dolarlık işlem

Finansal yatırımcılar 2018 yılında 41 işlem gerçekleştirirken,  yarattıkları işlem hacminin toplam işlem hacmindeki payı yüzde 3  seviyesinde kalmıştı. Buna karşın, 2019 yılında toplam 78 işlem  gerçekleştiren finansal yatırımcıların yaptığı işlemler, toplam işlem  hacmindeki payını korudu. Sanovel’in azınlık hisselerinin York Capital  ve diğer bazı uluslararası fonlar tarafından satın alınması, değeri  açıklanmasa da 2019 yılındaki önemli finansal yatırımcı işlemlerinden  biri oldu. Benzer şekilde Turkven’in sahip olduğu Mikro ve Zirve’nin, Mayıs 2019’da Paraşüt Yazılım’ın yüzde 100’lük hisse satın alımı,  işlem değeri açıklanmasa da finansal yatırımcı işlemlerinde arasında  öne çıktı.

Yabancı yatırımcılar, yerli yatırımcıların önünde

Yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği birleşme ve satın alma  işlem sayısı, geçmiş yıllar ile benzer şekilde 2019 yılında toplam 83  işlemle toplam işlem sayısının yüzde 35’i olarak gerçekleşti. Buna  karşın 2019 yılında yabancı yatırımcılar toplam işlem hacminden yüzde 76’lık pay alarak, toplamda 2,2 milyar ABD doları işlem hacmi elde  ettiler. Ayrıca, 2019 yılında en büyük ilk 10 işlemin 8’inin yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirilmesi de dikkat çeken bir diğer  nokta oldu.

Kamuda değer yaratımı hedeflendi

2018 yılında şeker fabrikaları ve EÜAŞ’a ait bazı hidroelektrik  santrallerinin özelleştirmesiyle birlikte kamu kaynaklı işlemlerde  önemli hareketlik yaşandı. 2019 yılında ise Yeni Ekonomi Programı  kapsamında özelleştirmelerin yanı sıra Türkiye Varlık Fonu’nun (TVF)  hizmet alım süreçleri ve diğer stratejik adımları ile kamuda değer  yaratımı hedeflendi. Örneğin  rapor kapsamında standart bir birleşme  ve satın alma işlemi olarak değerlendirilmese de 2019 yılı içerisinde TVF tarafından gerçekleştirilen Milli Piyango oyunlarının  düzenlenmesine ilişkin hizmet alım sözleşmesi süreci ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı tarafından gerçekleştirilen spor müsabakalarına  ilişkin sabit ihtimalli ve müşterek bahis oyunlarının özel hukuk tüzel kişilerine yaptırılması ihale süreci yılın dikkat çeken kamu kaynaklı  işlemleri arasında yer aldı. TVF’nin, Borsa İstanbul’daki EBRD payını  alarak pay ve temsil gücünü artırması ve Adabank’ın TMSF tarafından  satışı bu yıl dikkat çeken diğer kamu kaynaklı işlemler oldu.

2020 yılı için iyimser beklentiler korunuyor

2020 yılındaki birleşme ve satın alma işlemlerine ilişkin iyimser  beklentiler korunuyor. Merkez bankalarının düşük faiz politikaları, Türk varlıklarının yabancı para bazında değerlemelerinin tarihsel  ortalamalarının altında yer alması ve Yeni Ekonomi Planı ile birlikte açıklanan öneriler ve tedbirler kapsamında ekonomik göstergelerdeki  normalleşme süreci yatırımcı iştahını artırabilecek etkenler olarak  öne çıkıyor.

Öte yandan artan küresel ticaret ihtilafları ile ekonomik yavaşlama, olası ABD yaptırımları, Türkiye’nin yakın coğrafyasındaki  siyasi belirsizlik ve güvenlik sorunları da aşağı yönlü riskler olarak  değerlendiriliyor.

KPMG Türkiye’nin hazırladığı rapor göre, 2020 yılında endüstriyel  üretim ve otomotiv, enerji ve doğal kaynaklar sektörlerinin öne çıkan  sektörler arasında yer alması bekleniyor.

TVF tarafından petrokimya, madencilik ve yerli kaynaklardan enerji  üretim projelerine yapılacak yatırımlar, stratejik hedefler  çerçevesinde kamu sigorta şirketlerinin TVF altında birleştirilmesi ve TMSF’ye devredilen şirketlere ilişkin satış süreçlerinin başlaması işlem hacmini artırabilecek etkenler arasında yer alıyor.

KPMG Türkiye Danışmanlık Hizmetleri Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler  “2020 yılında da hem ekonomik seyrin hem de bölgesel  gelişmelerin yatırım ortamı üzerinde belirleyici olacağını düşünüyoruz. Her ne kadar, hem doğrudan yabancı yatırımlar, hem de  birleşme ve satın alma işlemleri açısından, 2019 yılının görece düşük olduğunu belirtmiş olsak da, 2020 yılı için iyimser beklentilerimizi korumakta ve kademeli iyileşme ile işlem hacimlerinin artacağını  öngörmekteyiz” değerlendirmesinde bulundu.