2020 yılı Mart ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 10,2 puan azalarak 40,3  değerine geriledi.

Yapılan açıklamada şöyle denildi:

"Mart ayında endekste gözlenen bu azalışta hizmet sektörü  endeksinin önceki aya göre 11,1 puan azalarak 39,6 seviyesine  gerilemesi etkili olurken, sanayi sektörü endeksi de 7,6 puanlık  azalışla 42,9 seviyesine gerilemiştir.

Hizmet sektöründe gözlenen azalışta girdi alımlarının, sanayi  sektöründe gözlenen azalışta ise yani siparişlerin hızlı bir şekilde  ivme kaybetmesi belirleyici olmuştur. Bu gelişmelere bağlı olarak   hizmet sektörüne yönelik iş hacmi, sanayi sektörüne yönelik üretim alt  endekslerinde sert düşüşler meydana gelmiştir.    Böylece Ocak 2013  döneminden itibaren hesaplanan SAMEKS Bileşik Endeksi  koronavirüs  salgınının reel sektör üzerindeki daraltıcı etkisi sebebiyle,  tarihinin en düşük seviyesine gerilemiştir. 

Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Sanayi Sektörü Endeksi, 2020 yılı Mart ayında, bir önceki aya göre 7,6 puan azalarak 42,9 seviyesine gerilemiştir.  Yeni siparişlerin önceki aya göre 12,7  puan birden azalarak 36,2 seviyesine gerilemesi, bu dönemde sanayi  sektörüne yönelik sert düşüşte belirleyici rol oynamıştır. Yeni  siparişlerde gözlenen düşüşe bağlı olarak, girdi alımları önceki aya  göre 4,6 puan ivme kaybederek 52,8 seviyesine gerilemiştir.  Sektöre  ilişkin nihai mal stokunun azalışı Mart ayında da devam ederken,  tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi de 48,4 seviyesinde  gerilemiş ve olumsuz bir görünüm arz etmiştir. Sanayi sektöründe  faaliyet gösteren firmaların işgücü taleplerinde de ivme kaybı sürmüş  ve istihdam alt endeksi önceki aya göre 0,9 artış kaydetmesine karşın
49,9 seviyesinde gerçekleşmiştir. Bu gelişmelere bağlı olarak üretim  alt endeksi önceki aya göre 9,6 puan azalarak 40,5 seviyesine  gerilemiştir. Böylece mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS
Sanayi Sektörü Endeksinin 3 aylık artış trendi sona ermiş ve endeks
42,9 puanla son 10 ayın en düşük seviyesine gerilemiştir.

Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi

Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Sektörü Endeksi, 2020 yılı Mart ayında bir önceki aya göre 11,1 puan azalarak 39,6 seviyesine gerilemiştir.  Bu dönemde önceki aya göre 18,3 puan  birden azalarak 41,3 seviyesine gerileyen girdi alımları alt endeksi,  hizmet sektörü endeksinin sert bir şekilde düşmesinde belirleyici rol  oynamıştır.  Girdi alımlarındaki azalışa paralel olarak  sektöre  ilişkin iş hacmi de 17,2 puan gerileyerek, endeks tarihinin en kötü  seviyesine işaret eden 29,7 puana gerilemiştir.  Bu dönemde sektöre  ilişkin nihai mal stoku alt endeksi 11,2 puan azalarak 39,8 puana  gerilerken, tedarikçilerin teslimat süresi alt endeksi de 1,3 puan  azalarak 48,8 seviyesinde gerçekleşmiştir.  Önceki aya göre 1,2 puan  azalarak 46,3 seviyesine gerileyen istihdam alt endeksi ise sektöre  yönelik istihdam kaybı sinyalini sürdürmüştür.  Böylece  Şubat 2020  döneminde 50 referans değeri üzerine çıkarak toparlanma sinyali veren  mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Hizmet Sektörü
Endeksi, Mart 2020 döneminde endeks tarihinin en düşük seviyesi olan 39,6 puana gerilemiştir.

YORUM:

Koronavirüs salgını sebebiyle küresel ekonominin tarihin en sert  daralmalarından birini yaşaması beklenirken, Türkiye ekonomisinin de  bu süreçten oldukça olumsuz etkilendiği görülmektedir. Mart 2020  dönemine ilişkin İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı, Reel Kesim Güven Endeksi ve Sektörel Güven Endeksinde gerilemeler kaydedilirken, SAMEKS de reel sektöre ilişkin negatif görünümü teyit etmiştir.

Bilhassa küresel ekonomi içerisindeki ortalama ağırlığı %65 düzeyinde  olan hizmetler sektörünü etkilediği gözlenen koronavirüs salgınının  olumsuz etkileri, imalat sanayii sektörü tarafından da ciddi şekilde  hissedilmektedir. Önümüzdeki dönemde Ekonomik İstikrar Kalkanı paketi  kapsamında açıklanan destek ve teşviklerin reel sektörü nispeten  rahatlatması beklenirken, buna karşın ekonomik aktivitedeki ivme  kaybının sürmesi beklenmektedir. Bu bağlamda Nisan ayında SAMEKS’teki  düşüşün ivme kaybedeceğini ancak endeksin 50 referans değerinin  altında seyretmeye devam edeceğini tahmin ediyoruz."