Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz'ın katıldığı ortak basın toplantısında Orta Vadeli Program (OVP) açıklandı. Türkiye’nin önümüzdeki 3 yılda izleyeceği ekonomi rotasını ortaya koyan programda cari açık sorunu ve alınacak önlemler öne çıktı.

Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, OVP ile birinci önceliğin 3 yıllık dönemde cari açığı azaltmak olduğunu açıkladı. Babacan, bu amaçla yurt içi tasarrufları artırmak, mevcut kaynakları üretken alanlara yönlendirmek ve ekonominin verimlilik düzeyini yükseltmek için çalışma yapılacağını kaydetti. Babacan, bir başka önemli hedefin enflasyonu düşürmek olduğunu söyledi.
Enflasyon hedefi, bu yıl için yüzde 6,8 olarak açıklanırken, 2014 yılında enflasyon Merkez Bankası tahminleri ile paralel yüzde 5,3 öngörüldü.

Orta Vadeli Program'da büyüme tahminlerinin düşürüldüğü dikkati çekti. 2014 yılı için büyüme tahmini yüzde 5'ten yüzde 4'e indirildi, 2015 ve 2016 yıllarında Türkiye'nin yüzde 5 büyüyeceği öngörüldü. Cari açığın milli gelire oranı, 2013 için yüzde 7,1; 2014’te yüzde 6.4, 2015 yılında yüzde 5-9 ve 2016 yılında yüzde 5,5 olarak açıklandı.

Tasarruflar dibe vurdu

Başbakan Yardımcısı Babacan, Türkiye'de iç tasarrufun milli gelire oranını, 2013 sonu itibariyle yüzde 12,6 olarak açıkladı. Bu oranın tarihinin en düşük seviyesinde olduğunu ifade eden Babacan, “Gelişmekte olan ülkelere baktığımızda bu oranın ortalama yüzde 33.1 olduğunu görüyoruz. Bu konuda ne yazık ki en düşük noktadayız" dedi. Babacan, özellikle tüketime yönelik önlemler alındığı bilgisini de paylaştı.

Kredi kartı kullanımına sınırlama

“Temmuz 2013 itibariyle tüketici kredileri ve kredi kartlarındaki artış hızı yüzde 26,2 oldu. Bizim kredi stoğumuzun artığı dönemlerde cari açığımız da artıyor” diyen Babacan, kredi kartlarının kullanımına yönelik yeni önlemleri açıkladı.
Buna göre kredi kartlarında limit artışı, gelir beyanına dayalı hale getiriliyor. Bir kişinin kredi kartlarının toplam limiti, ilk yıl için gelirinin iki katı, ikinci ve devam eden yıllarda 4 katına kadar artırılabilecek.
Kredi kartlarının asgari ödeme tutarları, kart limiti 15 bin liraya kadar olanlar için yüzde 30 ve 15 bin ile 20 bin lira arasında olanlar için yüzde 35'den az olmayacak.
Babacan'ın açıkladığı kararlara göre üç dönem üst üste asgari tutarı ödemeyen kart sahibinin kredi kartı harcamaya kapanacak.

Ali Babacan halen etki analizi yaptıkları ve üzerinde çalıştıkları üç önlem daha olduğunu açıkladı. Bu çalışmaya göre kredi kartları ve bazı tüketici kredilerinde ürün bazında taksit sayısına sınırlama düşünülüyor. Ayrıca kredi kartlarında uygulanan borç/gelir oranının diğer bireysel kredilere de genişletilmesi sözkonusu. Konut kredilerindeki asgari peşinat uygulaması, diğer bireysel kredilerde de gündeme gelecek.

Orta Vadeli Program'ın açıklanmasının ardından soruları yanıtlayan Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, 2014 bütçesiyle kamuya alımların bir miktar azalacağını söyledi.
Şimşek’in konuya ilişkin açıklaması şöyle:
“Önümüzdeki dönemde 2014 bütçesiyle bizim net bazda kamuya alımlar bir miktar düşüyor. Geçen sene toplamda kamuya 130 bin civarında personel almıştık, bu sene muhtemelen onun yarısı civarında; belki bir miktar üzerinde olacak."

Milli Piyango da satılacak

Şimşek, özelleştirme gelirlerine ilişkin bir soruyu yanıtlarken 2013 yılında özelleştirme gelirinin 8,3 milyar lirayı bulduğunu belirterek şöyle devam etti:
“Gelecek sene hedefimiz 6 milyar 854 milyon lira. Önümüzdeki aylarda Derince Limanı ve Milli Piyango için ihaleye çıkacağız. Muhtemelen gelecek sene veya yasal altyapısı tamamlanınca, otoyol ve köprülerin halka arzına ilişkin bir çalışmamız olabilir."

Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, gazetecilerin tasarruflar konusundaki sorularını yanıtlarken yüzde 12,6'ya kadar düşen tasarruf oranını 2016'da yüzde 16'ya kadar yükseltmeyi hedeflediklerini açıkladı. Yılmaz, "Orta Vadeli Program'ın bütün kurgusu daha fazla tasarrufları artırma, cari açığı düzeltme ve büyümenin kaynaklarını farklılaştırma üzerine kurgulanmış durumda" dedi.

Büyümenin kaynaklarına ilişkin de değerlendirme yapan Yılmaz, 2013 yılında yüzde 3,6'lık büyümenin yüzde 3,3'ünün toplam tüketimden, yüzde 1,9'unun toplam yatırımlardan kaynaklandığını ifade etti. Yılmaz, 2014 yılında yüzde 4 olarak öngörülen büyüme hedefinin yüzde 2,5'inin toplam tüketimden oluşacağını belirterek "Gelecek sene daha nitelikli bir büyüme, dış dengemizi düzelten, iç ve dış talep arasında daha dengeli bir büyüme oluşmasını öngörüyoruz" açıklaması yaptı.

Kamu yatırımlarında yüzde 12’lik artış

Merkezi yönetim bütçesi kapsamında 2014’te 37 milyar liralık kamu yatırımı öngördüklerini belirten Yılmaz, şunları söyledi; "Toplam kamu yatırımlarının ise önümüzdeki yıl 77 milyar lira olmasını öngörüyoruz. Kamu yatırımlarında yüzde 12,2 oranında bir artış öngördük. Cari harcamalarda daha dikkatli olan; ama yatırım harcamalarını da devam ettiren bir perspektifle Orta Vadeli Programımız hazırlandı."