Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Yönetim Kurulu Başkanı Ufuk Uyan, "Kamunun Katılım Bankaları kurması, sermaye tabanının genişlemesi ve bu sayede kaldıraç etkileriyle kısa vadede katılım bankacılığımızın aktif payının yüzde 10’lara ve daha uzun vadede de yüzde 15’lere çıkması mümkün görülmektedir" dedi.

Uyan, Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) Olağan Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada, Türk bankacılığının özellikle son 10 yıl içinde uygulanan sağlam yapısal reformlar ile son derece güçlü bir yapıya kavuştuğunu ve bugünlerde artık bankacılık sektörünün öz varlık, aktif karlılığı, aktif kalitesi gibi önemli başlıklarda oldukça iyi durumda bulunduğunu ifade etti.

Geçen yıl faizlerde görülen yüzde 50'nin üzerindeki artışın kısa vadeli kaynaklarla uzun vadeli finansman sağlayan sektörün faiz riskinin oluşmasına neden olduğunu dile getiren Uyan, özellikle mevduat bankalarının yılın ilk çeyrek karlarında yüzde 20,7’ye yakın bir azalma meydana geldiğini söyledi.

Karlılıklar düşük kalmaya devam edecek

Uyan, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) başlattığı sıkılaştırma politikasına devam edecek olması nedeniyle Türk finans sektörünün kaynak maliyetlerinin uzun süre daha yüksek seyredeceği ve bu nedenle karlılık düzeyinin düşük kalmaya devam edeceğini kaydetti. Bu nedenle Merkez Bankası'nın daha önce açıkladığı zorunlu karşılıklara getiri ödenmesi konusundaki uygulamaya bir an önce geçmesini beklediklerini belirten Uyan, "Bu durum Türk bankacılık sektörünün rekabet gücüne de olumlu katkıda bulunacaktır" dedi.

2013 yılının katılım bankacılığı sektörü için de güzel bir yıl olduğunu ve bu dönemde katılım bankalarının Türk bankacılık sektöründeki payını artırdığını anlatan Uyan, şu bilgileri verdi:

"Katılım bankaları, aktifleri bir önceki yıla göre yüzde 37 artışla 96 milyar TL’ye ulaştı. Toplanan fonlarda da yüzde 29’luk bir büyüme sergileyen katılım bankaları 63,2 milyar TL’lik fon hacmine ulaştı. Katılım bankaları bu fon büyüklüğü ile bankacılık sektöründen yüzde 6,5’luk bir pay almaktadır. Reel sektöre desteklerini kriz dönemlerinde bile kesmeyen katılım bankaları, kullandırdıkları fonlarda yüzde 35’lik artış sağladı ve bu alanda 67,4 milyar TL’lik bir rakama ulaştı. Katılım bankaları bu kalemde bankacılık sektöründen yüzde 6,2’lik bir pay almaktadır. Tüm bu iyi gerçekleşmeler paralelinde öz kaynaklarında da yüzde 20’lik bir büyüme gerçekleştiren katılım bankaları 8,8 milyar TL’lik bir öz kaynak büyüklüğüne ulaştı. Piyasalarda yaşanan rekabet, düşen kar marjları gibi etkilere rağmen karlılıkta bir önceki yıla göre yüzde 15’lik bir büyüme sergileyen katılım bankaları toplamda 1 milyar 52 milyon TL net kar elde etti. Her geçen gün şube ve çalışan sayısını artıran katılım bankaları 2013 yılında 966 şube sayısına ve 16 bin 763 çalışan sayısına ulaştı."

 Kamu katılım bankası kurulması

Katılım bankacılığı sektörünün ABD Doları cinsinden toplamda bugüne kadar 1 milyar 900 milyon dolarlık sukuk ihracı, TL cinsinden 840 milyon TL tutarında kira sertifikası işlemi gerçekleştirerek Türk ekonomisine yaklaşık 5 milyar TL’lik alternatif bir kaynak ve önemli bir hacim kazandırdığına işaret eden Uyan, Hazine'nin de bu çerçevede ABD Doları cinsinden bugüne kadar 2 milyar 750 bin dolarlık sukuk ihracı ve TL cinsinden ise 6 milyar 288 Milyon TL tutarında kira sertifikası ihracı gerçekleştirdiğini anımsattı.

Bu sertifikaların katılım bankacılığı için çok önemli enstrümanlar olduğuna dikkati çeken Uyan, "Bu enstrümanlar sayesinde hem Merkez Bankamızdan likidite temin ediyor hem de portföyümüzde risk ağırlığı sıfır ya da düşük aktif bulundurma imkanına sahip oluyoruz. Bu durum sermaye yeterlilik oranımızı da olumlu etkilemektedir. Kira sertifikalarının ikincil piyasada alım satımlarının sağlanması amacıyla Borsa İstanbul ile mutabakata varılmış olup yakında işlemler başlayacaktır" dedi.

Katılım bankacılığının ürün gamının geliştirilmesi ve bankacılık sektöründen daha fazla pay alınabilmesi için gerçekleştirdikleri forum, çalıştay ve toplantılar hakkında da konuşan Uyan, kamunun katılım bankacılığını büyütme hedefi paralelinde yeni "Kamu Katılım Bankaları" kurmasının, sermaye tabanının genişlemesi ve bu sayede kaldıraç etkileriyle kısa vadede katılım bankacılığının aktif payının yüzde 10’lara ve daha uzun vadede de yüzde 15’lere çıkmasının mümkün görüldüğünü söyledi.

Sektörün istekleri

Uyan, daha hızlı gelişme ve gelişmeyi desteklemek için kamunun katılım bankası kurması yanında, yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

"Mevduat bankalarının aktifleri içerisinde risk ağırlığı sıfır olan Hazine kağıtlarının oranı yüzde 18’ler seviyesinde iken, tamamen reel sektörü fonlayan katılım bankalarımızın son düzenlemelerle bilançolara dahil ettikleri kira sertifikalarının oranı sadece yüzde 6'dır. Şu anda Türkiye’ de katılım fonlarından kullanılan fonlara uygulanan yüzde 70 risk ağırlığı dolayısıyla katılım bankacılığının sermaye yeterlilik rasyosu dezavantajı dünyada faizsiz bankacılıkta katılım fonlarına uygulanan yüzde 50 risk ağırlığına çekilerek giderilmelidir. Şube harçları ve benzer büyümeye yönelik parametreler, bankaların aktif büyüklüklerine göre belirlenmelidir."