AK Partili milletvekilleri tarafından hazırlanan 8 maddelik Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığı’na sunuldu.

Teklifte stokçuluğa karşı serbest piyasayı bozucu faaliyetlere ilişkin cezaların artırılması, limanların işletme sürelerinin uzatılması ve elektrikte arz güvenliğini artırmaya yönelik desteği de içeren önemli düzenlemelere yer verildi.

18 limanın işletme süresi 49 yıla uzatılıyor

Türkiye Denizcilik İşletmeleri Anonim Şirketi ve Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demir Yolları İşletmesi Genel Müdürlüğüne ait limanların özelleştirme sonucu imzalanmış 49 yıldan az süreli sözleşme süreleri; başvuru gerçekleştirilmesi ve sözleşmeden kaynaklanan tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi ile davalardan vazgeçilmesi halinde 49 yıla kadar uzatılacak. Yeni sözleşme bedeli ise Sermaye Piyasası Kanunu'na göre değerleme yapmaya yetkili en az iki kuruluş tarafından tespit edilecek.

Söz konusu düzenleme 13'ü Türkiye Denizcilik İşletmeleri, 5'i de TCDD bünyesindekiler olmak üzere 18 limanı ilgilendiriyor.

1997 ile 2013 yılları arasında özelleştirilmiş bu limanlar arasında Mersin Limanı, İskenderun Limanı, Bandırma Limanı, Derince Limanı, Antalya Limanı, Galataport, Çeşme Limanı, Trabzon Limanı, Tekirdağ Limanı ve Marmaris Limanı da bulunuyor.

Ürüne erişimi engelleyene ceza alt sınırı 2, üst sınırı 4 katına çıkıyor

Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun'daki cezalarda da artışa gidiliyor. Son günlerde stokçulara yönelik caydırıcı cezalar getirileceği belirtiliyordu. Teklifte buna ilişkin düzenlemeye de yer verilmiş. Üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetleri ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunanlara uygulanan idari para cezasının alt ve üst sınırı yükseltiliyor. 50 bin lira olan ceza alt sınırı 100 bin liraya, 500 bin lira olan üst sınır ise 2 milyon liraya çıkarılacak. Düzenleme 1 Ocak 2022 tarihinde yürürlüğe girecek.

Pandemi sonrası yönetmelik çıkmıştı

Pandemi döneminde arz-talep dengesizliği ortaya çıkınca 28 Mayıs 2020 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Haksız Fiyat Değerlendirme Kurulu Yönetmenliği ile olağanüstü hal, afet ve ekonomik dalgalanma dönemleri ile diğer acil durumlarda üretici, tedarikçi ve perakende işletmelerin fahiş fiyat artışı ve stokçuluk uygulamalarının tespit edilmesi halinde bu faaliyetleri yapan kişi ve kurumlara ceza verileceği belirtilmişti

Yenilenebilir enerji yatırımlarına yerli katkı fiyatı teşviki

Söz konusu teklifle ayrıca enerjide arz güvenliğini artırmak amacıyla yenilenebilir enerji yatırımlarında yerli ekipman ve diğer ürünlerin teşvik edilmesine de yer verilmiş. Buna göre Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun kapsamında, 30 Haziran 2021'den sonra işletmeye girecek kapasite artışları, işletmeye giriş tarihinden itibaren yerli katkı fiyatından yararlanacak.

1 Temmuz 2021’den 31 Aralık 2025’e kadar işletmeye girecek YEK belgeli üretim tesislerine uygulanacak olan fiyatların ve yerli katkı fiyatlarının, 1 Ocak 2021’den itibaren ve ilki 1 Nisan 2021’de olmak üzere üçer aylık dönemler halinde, her yıl Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında belirlenen yönteme göre güncellenmesine karar verilmişti.

Ancak yapılacak güncellemeler bakımından ABD Doları sent/kWh cinsinden bir tavan fiyat belirlenmişti.

Tavan fiyatlar ise şöyle tespit edilmişti

• Hidroelektrik üretim tesisleri için 6,40 (ABD Doları sent/kWh)
• Rüzgar ve güneş enerjisine dayalı üretim tesisleri için 5,10 (ABD Doları sent/kWh)
• Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisleri için 8,60 (ABD Doları sent/kWh)
• Biokütleye dayalı üretim tesislerinde çöp gazı veya atık lastiklerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan yan ürünlerden elde edilen kaynaklar için 5,10 (ABD Doları sent/kWh)
• biyometanizasyon için 8,60 (ABD Doları sent/kWh), termal bertaraf için 8 (ABD Doları sent/kWh)

Arz dengesi için otoprodüktörlerin piyasa payı iki katına çıkarıldı

Ayrıca elektrik üretiminde kaynak dengesizliğine karşı enerjide arz güvenliğini artırmak amacıyla yeni bir düzenleme Resmi Gazete'de yayınlandı.

6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 7. maddesinde yapılan değişiklikle otoprodüktör elektrik üretim lisansı sahiplerinin bir takvim yılı içinde elektrik enerjisi üretim miktarının en fazla yüzde 20'sini piyasada satabileceğine ilişkin hüküm yüzde 40'a yükseltildi.

Elektrik kaynak dengesinde henüz hidroelektriğin payının yeterli seviyeye gelememesi ve yenilenebilir enerji yatırımlarının da kısa sürede hızla devreye alınmasının söz konusu olmaması nedeniyle otoprodüktör tesislerinin payı artırılarak arz dengesi kurulmaya çalışılacak.