Piyasaların en bilinen borsa yatırım fonlarından (ETF) biri olan State Street‘in SPDR S&P 500 ETF’si (SPY), Wall Street’teki güçlü yükselişe rağmen tarihinin en büyük yıllık fon çıkışını yaşamaya hazırlanıyor.
Yatırımcıların maliyet odaklı bir yaklaşımla daha ucuz alternatiflere yönelmesi, ETF sektöründeki rekabetin ne denli keskinleştiğini ortaya koyuyor.
Yatırımcılar, 2025 yılının başından bugüne kadar, SPY olarak bilinen fondan net 32,7 milyar dolar çekti. Fon çıkışları, S&P 500 endeksinin bu yıl yüzde 15’lik bir artış göstermesine rağmen yaşandı. Fon, yılın başlarında dünyanın en büyük ETF’si unvanını Vanguard’ın VOO adlı rakip fonuna kaptırmıştı.
S&P 500 yükselirken SPY neden kan kaybediyor?
Vanguard’ın fonu ve SPY’nin diğer rakipleri, ABD’deki 12,2 trilyon dolarlık ETF piyasasının artan “perakendeleşmesinden” faydalandı. Sektör, giderek daha fazla oranda en düşük ücretleri arayan küçük yatırımcıların hakimiyetine giriyor.
Yıllardır kurumsal yatırımcıların tercihi olan ve rakiplerine göre daha yüksek bir yönetim ücretine sahip olan SPY, bu değişimden olumsuz etkilendi.
SPY, uzun yıllar boyunca yüksek piyasa likiditesi, kolay alınıp satılması ve etrafında oluşan türev ürünler ekosistemi sayesinde yatırımcıların gözdesi olmuştu.
Morningstar’ın Kuzey Amerika pasif stratejiler araştırma direktörü Bryan Armour, “Daha ucuz seçenekler mevcut. SPY’nin rakipleri varlıklarını ve yatırımcı ilgisini artırmaya devam ettikçe, SPY’yi SPY yapan bazı özellikler de azalıyor” değerlendirmesini yaptı.
Ücret rekabeti ve değişen yatırımcı profili
ETF piyasasındaki rekabetin en önemli unsurlarından biri yönetim ücretleri. Vanguard’ın VOO ve BlackRock’un iShares Core S&P 500 ETF (IVV) fonları yıllık sadece yüzde 0,03 oranında bir ücret talep ediyor. SPY’nin yönetim ücreti ise yüzde 0,0945 ile bu oranın oldukça üzerinde.
State Street, bu rekabete yanıt olarak 2005 yılında yüzde 0,02’lik bir ücretle kendi ucuz alternatifi olan SPDR Portfolio S&P 500 ETF’sini (SPLG) piyasaya sürmüştü. SPLG, ancak şimdi kritik bir büyüklüğe ulaşmış görünüyor ve bu yıl 24 milyar dolarlık net girişle toplam varlığını 87 milyar dolara çıkardı.
SPY’nin en büyük avantajlarından biri, etrafında gelişen opsiyonlar ve swaplar gibi türev ürünler ağıydı. Yüksek likiditesi sayesinde en düşük işlem maliyetlerini sunması, fonu aktif tacirler ve kurumsal yatırımcılar için cazip kılıyordu. State Street Investment Management’tan Matthew Bartolini, SPY’nin işlem hacmi açısından hala en çok kullanılan ETF olduğunu belirtti.
Bireysel yatırımcının yükselişi
ABD ETF piyasası, artık “al ve tut” stratejisiyle hareket eden ve en düşük maliyetlere öncelik veren bireysel yatırımcılar tarafından domine ediliyor. Broadridge Global Market Intelligence verilerine göre, Temmuz ayı itibarıyla bireysel yatırımcılar ABD ETF varlıklarının yüzde 75’ini elinde tutuyor. On yıl önce bu oran yüzde 56 seviyesindeydi.
NovaDius Wealth Management’tan Nate Geraci, SPY’nin ticaret odaklı kullanıcı tabanı nedeniyle daha dalgalı bir fon akışı sergilerken, VOO’nun istikrarlı bir şekilde uzun vadeli sermaye çektiğini ifade etti.
Morningstar’dan Armour ise, VOO’nun pazar payını giderek artırmasını beklediğini ve SPY’nin eski üstünlüğünü geri kazanması için çok az neden gördüğünü söyledi. SPY’nin yaşadığı bu rekor çıkış, endeksin güçlü yükseldiği bir yılda gerçekleşmesiyle 2015’teki rekorundan ayrışıyor.
