ABD Başkanı Donald Trump, fentanil ve ABD’ye yasadışı göçü engellemek amacıyla Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara %25, Çin mallarına ise ekstra %10 gümrük vergisi uygulanmasını meşrulaştırmak için acil yaptırım yasası çıkararak yeni bir ticaret hukuku alanına adım attı.
Ticaret ve hukuk uzmanları, 1977 tarihli Uluslararası Acil Ekonomik Güçler Yasası’nın (IEEPA) ithalat tarifeleri uygulamak için test edilmediğini ve Trump’ın eyleminin muhtemelen önemli emsaller oluşturabilecek hızlı mahkeme itirazlarıyla karşılaşacağını söyledi.
Beklendiği üzere Trump Cumartesi günü fentanil ve yasadışı göçten kaynaklanan “olağanüstü tehdidi” gerekçe göstererek IEEPA kapsamında ulusal acil durum ilan etti. Yasa, Başkan’a kriz dönemlerinde, Ukrayna’daki savaşı nedeniyle Rusya’ya karşı da olmak üzere, ekonomik ve mali yaptırımlar uygulama konusunda geniş yetkiler veriyor.
IEEPA, Beyaz Saray’daki ikinci döneminin ikinci haftasında Trump’a gümrük vergisi uygulamak için en hızlı yolu sağladı, çünkü ilk dört yılında çelik, alüminyum ve Çin mallarına yönelik vergiler için kullandığı ticaret yasaları aylar süren soruşturmalar ve kamu istişareleri gerektiriyordu.
Wiley Rein hukuk firmasında uluslararası ticaret uygulamasının eş başkanlığını yürüten Tim Brightbill, “Mahkemeler, özellikle ulusal güvenlikle ilgili olduklarında, Başkan’ın acil eylemlerde bulunma yetkisini tarihsel olarak onaylamıştır” dedi.
Brightbill, “Asıl soru, IEEPA sadece yaptırımlar için kullanıldığından, bunun tarifeleri de kapsayıp kapsamadığıdır” dedi. Brightbill, şirketlerin ya da endüstri gruplarının ihtiyati tedbir kararı aldırmak isteyebileceklerini ancak tarifeleri engellemek için zorlu bir mücadeleyle karşılaşabileceklerini de sözlerine ekledi.
Washington’daki Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nde ticaret uzmanı olan William Reinsch, “Yargıçların bir başkanın neyin acil durum teşkil ettiği konusunda ikinci bir tahminde bulunmaları olası değildir” dedi ve “acil durum, o ne derse odur” diye ekledi.
Kanada’dan ABD’ye misilleme
Kanada Başbakanı Justin Trudeau, ABD Başkanı Donald Trump’ın uygulama kararı aldığı ek gümrük tarifelerine misilleme olarak, ABD’den yapılan 155 milyar Kanada doları (yaklaşık 107 milyar dolar) değerindeki ithalata yüzde 25 gümrük vergisi koyacaklarını açıkladı.
Trudeau, bu durumun Kanadalılara zarar vereceğine ancak Amerikan halkı için de gerçek sonuçlar doğuracağına dikkati çekerek Amerikalılara seslendi.
