ABD merkezli spor giyim devi Nike, Vietnam’daki üretim modelini yeniden gözden geçiriyor. ABD Başkanı Donald Trump’ın yeni gümrük vergi düzenlemeleri kapsamında Vietnam’dan gelen ürünlere %46 oranında vergi getirmesi, şirketin Güneydoğu Asya’daki tedarik zincirini doğrudan etkiledi.
Nike yöneticileri, meydana gelen ek maliyetleri tedarikçiler, perakendeciler ve tüketiciler arasında nasıl dağıtacaklarını tartışmaya başladı. Şirketin New York borsasında işlem gören hisseleri, Trump’ın sosyal medyadaki vergilerde erteleme paylaşımı sonrasında %7,2 yükseldi. Ancak, belirsizlik sürüyor.
Nike’ın Vietnam’a taşınma kararı
Nike, 1995 yılında Vietnam’a giriş yaparak beş fabrika kurmuştu. Kurucu ortak Phil Knight, o dönemde Vietnam’da büyük bir potansiyel gördüğünü ve uzun vadeli bir üretim planı hedeflediğini belirtmişti. O dönem düşük iş gücü maliyetleri ve gelişmekte olan altyapı, şirketin Vietnam’da büyümesini hızlandırdı.
Zamanla yalnızca Nike değil; Adidas, Puma ve Lululemon gibi markalar da Vietnam’a yöneldi. Günümüzde nike spor ayakkabılarının yaklaşık yarısı bu ülkede üretiliyor.
En büyük üretim üssü Vietnam
Vietnam, spor devi için sadece üretim değil, aynı zamanda lojistik ve dağıtım açısından da stratejik bir merkez halinde. Şirket şu anda ülkede 100’ün üzerinde hazır giyim ve ekipman üreticisiyle çalışıyor. Bu tesislerin büyük bir kısmı Ho Chi Minh çevresinde yer alıyor.
Vietnam’ın sunduğu kapasite ve maliyet avantajlarının başka bir ülkede kısa vadede bulunmasının zor olması nedeniyle Nike’ın, üretim stratejisini yeniden yapılandırmakta zorlanabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
Gümrük vergi etkisi nasıl hissedilecek?
Trump’ın getirdiği Vietnam’ı hedef alan %46 oranındaki vergi en yüksek tarifelerden biri oldu. Analistlere göre bu durum, Vietnam’a bağımlı şirketlerin maliyetlerini doğrudan artıracak.
Vietnam hükümeti, krizi yumuşatmak adına diplomatik girişimlerde bulundu. Vietnam lideri To Lam, Trump’tan gümrük vergilerini en az 45 günlüğüne ertelemesini talep etti. Ayrıca ABD mallarına uygulanan vergilerin sıfırlanabileceğini belirtti.
Trump bu görüşmenin “verimli” geçtiğini açıkladı. Ancak Beyaz Saray danışmanı Peter Navarro, Vietnam’ın tekliflerinin yeterli olmadığını söyledi. Sonrasında Vietnam, ABD’den daha fazla savunma ürünü alma sözü verdi. Ancak sorun özellikle bu ülkede üretim yapan firmalar açısından henüz çözülebilmiş değil
