Trump’ın Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerinde “büyük artış” tehdidinde bulunmasıyla, ABD borsaları Cuma günü keskin bir düşüşle kapandı. Bu düşüşlerin merkezinde Dow Jones Sanayi Endeksi vardı.
Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 1,9 oranında ve 878 puandan fazla değer kaybederek 45479,60, S&P 500 yaklaşık yüzde 2,7 oranında ve 182,60 puan düşüşle 6552,51 puandan günü tamamladı.. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq Bileşik Endeksi ise %3,5’in üzerinde düşüşle en büyük kayıpları yaşadı ve günü 22204,43 puandan tamamladı. Bu ani çöküş, yatırımcıların ABD-Çin ticaret gerilimlerinin yeniden tırmanmasından duyduğu korkuyu yansıttı.
Trump’tan Çin’e misilleme
Trump, Pekin’in ABD’ye nadir toprak elementleri ihracatını kısıtlamasının ardından, yönetiminin Çin’e karşı misilleme önlemleri üzerinde düşündüğünü ve bu önlemlerin Çin’den ithal edilen ürünlere uygulanan gümrük vergilerinin “büyük ölçüde artırılması”nı da içerebileceğini söyledi.
Trump, sosyal medya platformu Truth Social’da yaptığı bir paylaşımda, “Amerika Birleşik Devletleri Başkanı olarak, onların bu hamlesine finansal olarak karşılık vermek zorunda kalacağım” dedi. “Şu anda hesapladığımız politikalarından biri, Amerika Birleşik Devletleri’ne gelen Çin ürünlerine uygulanan gümrük vergilerinin büyük ölçüde artırılmasıdır. Aynı şekilde, ciddi olarak değerlendirilen birçok başka karşı önlem de bulunmaktadır.” Bu paylaşımın ardından Dow Jones, Nasdaq ve S&P sert bir satış baskısı altında kaldı.
Nadir toprak hisseleri yükselirken Dow Jones geriledi
USA Rare Earth Inc, MP Materials Corp ve NioCorp Developments Ltd gibi nadir toprak elementleri hisseleri, Trump yönetiminin sektöre stratejik ilgi göstermeye devam edeceği yönündeki beklentilerle son zamanlarda kaydedilen kazançlara ek olarak yükseldi.
Trump ayrıca, Çin Devlet Başkanı Xi Jinping ile yapılacak görüşmeleri iptal edebileceği konusunda uyarıda bulundu. Alibaba Group Holdings Ltd ADR, Baidu Inc ve PDD Holdings Inc DRC dahil olmak üzere Çinli mavi çiplerin hisseleri keskin bir düşüş yaşadı. Dow Jones Endeksi’ndeki düşüşün ana nedenlerinden biri bu ticari gerilimdi.
Ekonomik veriler
ABD tüketici güveni Ekim ayında çok az değişti, ancak beklenenden daha iyimserrdi. Bir yıllık enflasyon beklentileri ise geriledi ancak yüksek seviyelerde kaldı. Michigan Üniversitesi’nin aylık raporuna göre, tüketici güven endeksi Eylül ayındaki 55,1’e kıyasla 55,0 olarak gerçekleşti. Ekonomistler 54,1’lik bir rakam öngörmüştü. Dow Jones, bu veriden destek alamadı.
Michigan Üniversitesi Tüketici Anketleri Direktörü Joanne Hsu, mevcut kişisel finansman ve önümüzdeki bir yıllık iş koşullarındaki iyileşmelerin, hane halkı bütçeleri ve dayanıklı tüketim malları satın alma koşullarına ilişkin beklentilerdeki düşüşlerle dengelendiğini söyledi. Hsu, ikinci haftasına giren federal hükümetin kapanmasının tüketicilerin ekonomiye bakışını etkilediğine dair çok az kanıt olduğunu da belirtti.
Ekonomik verilerin eksikliği ve Fed’in kararları
Ekonomik takvim son zamanlarda büyük ölçüde sakin seyretti ve federal hükümetin kapanması önemli resmi göstergelerin açıklanmasını geciktirdi. Washington’daki milletvekilleri bir haftadan uzun süredir devam eden anlaşmazlığı çözemezlerse, daha fazla rakamın, yani önümüzdeki hafta açıklanacak önemli ABD enflasyon verilerinin ertelenmesi söz konusu olabilir. Medya raporlarına göre, enflasyon rakamlarını derleyen kurum olan Çalışma İstatistikleri Bürosu, verileri yayınlamak için izinli çalışanları geri çağırmayı planladı, ancak verilerin tam olarak ne zaman yayınlanacağı belli değil.
Fiyatlar ve istihdam artışına ilişkin yeni verilerin eksikliği, Federal Rezerv’in gelecekteki faiz oranı kararlarına nasıl yaklaşacağını özellikle karmaşık hale getirdi. Merkez bankası geçen ay faiz oranlarını 25 baz puan düşürdü ve bu yıl daha fazla indirim yapabileceğinin sinyalini verdi, ancak güncel veriler olmadan bu adımların zamanlaması ve kapsamı belirsizliğini korudu. Dow Jones ve diğer endekslerin gelecekteki performansı, Fed’in atacağı adımlara bağlıydı.
Bunun yerine, politika yapıcılar ikincil veya alternatif bilgi kaynaklarına yöneldi. Bu göstergelerden biri olan Michigan Üniversitesi’nin tüketici güveni ve enflasyon beklentileri anketi Cuma günü açıklandı.
Applied Digital kazançları
Veri merkezi hizmetleri sağlayıcısı Applied Digital’in ilk çeyrek mali gelirinin beklentilerin üzerinde olması üzerine şirketin hisseleri %16’nın üzerinde artış gösterdi.
Levi Strauss, yıl sonu tahminini yükseltti
Levi Strauss & Co, denim ürünlerine olan güçlü talep ve doğrudan tüketiciye satışların artmasıyla güçlü bir çeyrek sonuçları açıklayarak, yıl sonu gelir ve kâr tahminini yükseltti. Perakende sektöründeki bu olumlu gelişme, Dow Jones’ta yer alan diğer tüketici hisselerine moral verdi.
Piyasalar ‘kurtuluş günü’ yaşadı, oynaklık arttı
Dow Jones, Nasdaq ve S&P bugün piyasanın açılışında yükseliş eğilimindeydi, ancak Çin’in nadir toprak minerallerinin ihracatını sınırlama planlarına yanıt olarak Trump’ın Çin mallarına uygulanan gümrük vergilerinde “büyük bir artış” tehdidinde bulunmasıyla durum tersine döndü. Dow Jones bu ani dönüşten en çok etkilenen endeks oldu.
NatAlliance Securities’in uluslararası sabit gelir başkanı Andrew Brenner, “Piyasaların ekonomik verilerin açıklanmayacağı sakin bir Cuma geçireceğini düşünürken, birdenbire ortalık karıştı. Bu, Kurtuluş Günü’nün ikinci gününün başlangıcı mı?” diye yazdı.
Hazine tahvili piyasası, Trump’ın açıklamasının ardından nihayet güvenilir liman varlıkları gibi davrandı, ancak ABD doları zorlandı. 2 yıllık Hazine tahvilinin getirisi %3,52’ye düşerken, 10 yıllık tahvilin getirisi %4,05’e geriledi. Petrol fiyatları da keskin bir düşüş yaşadı.
Citi stratejisti Scott Chronert, “Bugünkü keskin olumsuz piyasa tepkisi, ABD-Çin ticareti ve potansiyel olarak daha yüksek gümrük vergileri haberleri gelmeden önce iyi haberlerin ne kadar fiyatlandırıldığını yansıtıyor” diye yazdı. İyi haberlerin sonuna kadar satın alınmış olması ve endeksin aşırı alım bölgelerinde olması Dow Jones’un sert bir şekilde gerilemesine neden oldu.
CBOE Volatilite Endeksi veya VIX, 1 Ağustos’tan bu yana ilk kez 20’nin üzerinde kapanmaya doğru ilerliyordu. 21 civarında olması hala nispeten normal bir volatiliteyi işaret etse de, kazanç sezonu önümüzdeki hafta ciddi bir şekilde başlayacak, hükümetin kapanması devam edecek ve piyasalar son gümrük vergisi anlaşmazlığına tepki verecek, bu nedenle piyasanın korku göstergesini izlemeye değer. Chronert, boğa piyasasının daha volatil bir aşamasına zemin hazırlandığını belirtti.
Temel tüketim malları sektörü, öğleden sonra büyük bir bölümünde kara geçen tek büyük sektör oldu. Jefferies analisti Randal Konik, son gümrük vergisi tehditlerine yanıt olarak savunmacı bir tutum sergilenmesi gerektiğini savundu.
Beyaz Saray’ın Çin ile gümrük vergisi konusunda gerginliği azaltmaya çalıştığı dönemlerde, piyasa son aylarda yükseliş eğilimi göstermişti. Bu, S&P 500 endeksinin 22 Ağustos’ta %1,5 değer kazandığından bu yana her iki yönde de en az %1’lik ilk hareketi oldu.
Yüksek gümrük vergileri yeniden gündeme gelirse, Wall Street yılın geri kalanı için olumlu beklentilerini yeniden değerlendirmek zorunda kalacak. Dow Jones Endeksi’nin yaşadığı bu büyük düşüş, yeniden değerlendirmenin sinyali oldu.
