Halka arzların durma noktasına geldiği Borsa İstanbul, son yılların en büyük halka arzlarından birine hazırlanıyor. Balsu Gıda’nın (BALSU) 4 milyar 884 bin 460 TL’lik halka arzı için bugün (12 Şubat 2025) talep toplama başladı. Borsa İstanbul’da bu yıl ocak ve şubat ayının ilk 10 gününde toplam 8 şirket halka arz edildi. Yatırımcılar 8 halka arzda şirketlere toplam 19 milyar TL kaynak aktardı.
Analistlere göre, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) gelen talepler üzerine halka arzlara onayda frene basacağı iddiaları ortasında artık bir tür “yaptık yaptık” havasıyla halka arzlar gerçekleştiriliyor. SPK’nın gelinen durumdan rahatsız olduğu iddiaları, 100’den fazla şirketin onay için kurumun gözünün içine bakması ile birlikte değerlendirildiğinde belki de “bir an önce biz de yapalım” ruh hali daha anlaşılır hale geliyor.
Tekrar çok tartışılacak Balsu halka arzına dönelim. 21 Aralık 2023’te yapılan Avrupakent Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (AVPGY) halka arzından sonraki en büyük halka arz olacak Balsu’yu (BALSU) kamuoyu aslında patronları üzerinden tanıyor. Ak Parti’nin iktidardaki ilk yıllarında Recep Tayyip Erdoğan’ın akıl hocalarından olan Cüneyd Zapsu, bu şirketin patronu. Cüneyd Zapsu’nun, o dönemde Başbakan olan Recep Tayyip Erdoğan hakkında Amerikalı muhataplarına söylediği iddia edilen “Kullanın bu adamı” sözü, büyük tartışma yaratmıştı. Zapsu’nun iktidar parıltısı daha sonra dökülmüştü.
Balsu halka arzında aslında olan
Halka arzlar, büyüme hedefi olan tüm şirketler için en önemli seçeneklerden birisi. Ucuz finansman kadar beraberinde kurumsallaşmayı ve tanınırlık artışını da getiriyor.
Büyük ihtimal son yılların en büyük halka arzı olan (gerçekleştiği durumda) BALSU’da da durum böyle. Ancak yine de bazı ayrıntılar çok dikkat çekici…
17,57 TL’den talep toplanmaya başlayan BALSU halka arzında toplam 278 milyon lot hisse satılacak. Şirket, halka arz tanıtım sürecinde elde edilen gelirin yeni yatırımlarda kullanılacağını açıkladı. Zaten halka arz izahnamesinde de var bu bilgi.
İzahnamede, fonun kulanım yerleri oran bazında var. Ancak mutlak rakamlar yok. Zaten zurnanın zırt dediği yer de burası…
Halka arzda satılacak 278 milyon lot hissenin 166 milyon lotluk kısmı ortak satışı. Yani 4 milyar 884 bin 460 TL’lik halka arz gelirinin yüzde 59.71’i tutarındaki 2,916,511 TL’lik kısmı şirkete değil, patronların cebine gidecek.
Kalan paranın, yüzde 30’u ile de banka borçları kapatılacak, yüzde 30’u ise işletme sermayesi yapılacak.
İşte, o Şili’de orada burada yeni yatırımlar yapacağız denilen kısma ayrılan tutar, 4 milyar 884 bin 460 TL’lik halka arz gelirinin sadece 787 milyon 179 bin 573 TL’lik kısmı. Geriye kalan patronlara ve banka borçlarına gidecek.
Bu tür örneklerde halka arz katılacaklar doğal olarak şu soruyu sorabiliyor: “Patronun hisselerini sattığı şirkete ben ortak olmalı mıyım?”
Balsu halka arzında iptal gelir mi
BALSU halka arzında dikkat çeken diğer nokta, büyüklüğe de bağlı olarak bir iptalin yaşanıp yaşanmayacağı.
Borsa İstanbul’da bu yıl yapılan son 8 halka arzda tamamen iptal, kısmi iptal ve iptalden kurtulmak için tahsisat oranlarında değişiklik örneklerinin hepsi yaşandı. Yani ortam, halka arzlar için çok uygun değil. Üstelik bu büyüklükte bir halka arz için.
Peki bireysel yatırımcılardan sonra yurt içi kurumsalların da ilgi göstermediği, yabancıların uzun süredir zaten olmadığı piyasada bu halka arzda tahsisat oranlarına nasıl bakmalı?
Yurt içi kurumsal ve yurt dışı kurumsal yatırımcılara dönük nasıl bir çalışma yapıldığını bilmiyoruz. Bu iki gruba halka arzın yüzde 40’ı ayrılmış durumda.
İzahnamedeki bilgilere göre, 4 milyar 884 bin 460 TL’lik halka arzın yüzde 60’lık kısmı yurt içi bireysel yatırımcılara ayrılmış. Bu tam bir soru işareti. Son dönemde yurt içi bireysellerin halka arzlara katılma sayısı 150 binli rakamlara kadar geriledi. Eğer bu halka arza da 150 bin yurt içi bireysel yatırımcı katılırsa, hesap başına 20 bin TL civarında hisse düşecek demektir ki, piyasada bunun olmayabileceğini herkes biliyor. Eğer 250 bin katılımcı başvuru yaparsa, hesap başına 12 bin TL’ye yakın para yatırmaları gerekecek…
Bu veriler, BALSU halka arzı üstünde de iptal veya kısmi iptal gibi kara bulutların dolaşmakta olduğunu gösteriyor. Umarız, bireysel yatırımcıların katılımının az olması durumunda diğer bölümdeki yatırımcılar ikna edilir ve tahsisat oranlarında yapılacak değişiklik ile bu halka arz gerçekleştirilir.
